Kép Tư Bền PDF
Nguyễn Công Hoan sinh ra tại làng Xuân Cầu, tổng Xuân Cầu, huyện Văn Giang, phủ Thuận Thành, tỉnh Bắc Ninh (hiện nay thuộc xã Nghĩa Trụ, huyện Văn Giang, tỉnh Hưng Yên), trong một gia đình quan lại theo truyền thống Nho học nhưng đối diện với thất bại.
Từ khi còn nhỏ, Nguyễn Công Hoan đã trở nên quen thuộc với những bài thơ, câu đối và những câu chuyện trào phúng, châm biếm, chỉ trích về tầng lớp quan lại trong gia đình. Sự tiếp xúc này đã ảnh hưởng sâu sắc đến phong cách văn chương của ông sau này.
Ba người em trai của ông đều tham gia vào hoạt động cách mạng và có vai trò quan trọng trong xã hội, bao gồm Nguyễn Công Miều (Lê Văn Lương), một Ủy viên của Bộ Chính trị; Nguyễn Công Bồng, nguyên Phó Tổng Giám đốc của Nha Công an; và Nguyễn Công Mỹ, nguyên Tổng Giám đốc đầu tiên của Nha bình dân học vụ.
Năm 1926, sau khi tốt nghiệp cao đẳng sư phạm, Nguyễn Công Hoan bắt đầu sự nghiệp dạy học tại nhiều địa phương khác nhau như Hải Dương, Lào Cai, Nam Định,… cho đến khi Cách mạng tháng Tám bùng nổ. Việc viết văn của ông đã bắt đầu từ rất sớm, tác phẩm đầu tay là Kiếp hồng nhan (viết năm 1920, được Tản Đà xuất bản năm 1923), một đóng góp quan trọng cho văn học Việt Nam sử dụng chữ Quốc ngữ.
Sau Cách mạng tháng Tám, ông chuyển sang công tác trong lĩnh vực báo chí và tuyên truyền, đảm nhận vai trò Giám đốc kiểm duyệt báo chí Bắc Bộ, đồng thời làm Giám đốc Sở Tuyên truyền Bắc Bộ. Ông sau đó tham gia vào Vệ quốc quân, giữ vai trò biên tập viên báo Vệ quốc quân, giám đốc trường Văn hóa quân nhân cũng như biên tập tờ Quân nhân học báo.
Từ năm 1948, ông trở thành đảng viên Đảng Lao động Việt Nam. Năm 1951, ông tham gia công tác ở Trại tu thư của ngành giáo dục, tham gia biên soạn sách giáo khoa và sách Sử Việt Nam hiện đại từ thời Pháp thuộc đến năm 1950 để sử dụng trong chương trình học ở lớp 7 hệ 9 năm.
Ngoài ra, ông còn viết bài cho báo Giáo dục nhân dân, cơ quan ngôn luận đầu tiên của Bộ Quốc gia Giáo dục vào thời điểm đó. Từ sau năm 1954, ông quay trở lại với việc viết văn với tư cách là Chủ tịch Hội nhà văn Việt Nam (đầu tiên trong khoá học 1957-1958), sau đó là ủy viên Ban Thường vụ trong Ban Chấp hành Hội nhà văn Việt Nam trong các khoá sau. Ông cũng tham gia vào Ban chấp hành Hội Liên hiệp Văn học Nghệ thuật Việt Nam, đồng thời làm chủ nhiệm cho tuần báo Văn (tiền thân của báo Văn nghệ).
Nguyễn Công Hoan qua đời vào ngày 6 tháng 6 năm 1977 tại Hà Nội. Để tưởng nhớ đóng góp và tài năng văn học của ông, một phố ở Hà Nội đã được đặt tên theo ông, nằm giữa hai phố Ngọc Khánh và Nguyễn Chí Thanh. Nguyễn Công Hoan đã được công nhận thông qua việc ông được trao Giải thưởng Hồ Chí Minh về Văn học nghệ thuật vào năm 1996.